Kraptecrisis

Onderstaande column verscheen eerder op de website www.papendrecht.net. 

‘Snelwegen en waterprojecten later aangepakt door tekort aan stikstofexperts’ (NOS). ‘Energietransitie in gevaar door terugloop van techniekstudenten’ (Financieel Dagblad). ‘Grote personeelsproblemen jeugdzorgorganisaties, kinderen de dupe’ (RTL Nieuws). Zomaar wat nieuwsberichten in de afgelopen dagen. De rode draad: het schreeuwend tekort aan personeel. Er is sprake van ‘kraptecrisis’, aldus de Tilburgse hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen.De belangrijkste oorzaak is de vergrijzing, in combinatie met een toenemende vraag naar arbeid door de economische groei.

De kraptecrisis raakt ook Papendrecht. Zo staat het openbaar vervoer in onze regio onder druk door personeelsschaarste. Vorige week uitten verschillende politieke partijen hierover terecht hun zorgen. Voor wie afhankelijk is van de Drechthopper, de bus (Qbuzz) of de waterbus (Blue Amigo) is het buitengewoon vervelend dat er geen of minder vervoer beschikbaar is.

Een ander voorbeeld is het lerarentekort in de Drechtsteden. Volgens recente cijfers van het UWV waren er in 2021 in onze regio zo’n 700 vacatures in het primair en voortgezet onderwijs.Vanuit dit perspectief is niet echt behulpzaam dat twee wethouders in het nieuwe college van B&W tot voor kort in het onderwijs werkzaam waren en daar dus een lege plek achterlaten, zeg ik met een knipoog…

Ook de gemeente Papendrecht kampt met een personeelstekort. ‘Bezetting van een aantal cruciale functies baart ons zorgen’, schreef het college van B&W in de zogenaamde ‘Perspectiefnota’. Dit document biedt een (financiële) vooruitblik naar de komende periode en wordt volgende week in de gemeenteraad besproken. Ik deel die zorgen van het college. De gemeente slaagde er bijvoorbeeld vorig jaar niet in om een vaste beheerder riolering en water te vinden. U heeft daar waarschijnlijk niks van gemerkt en kon gelukkig gewoon de kraan opendraaien of het toilet doorspoelen. Maar het betekende bijvoorbeeld wel dat er geen nieuwe plannen werden gemaakt om Papendrecht beter voor te bereiden op extreme weersituaties (klimaatadaptatie). Voor een gemeente die een paar meter onder NAP ligt, is dat geen onbelangrijke opgave…

Hoe moeten we hiermee omgaan? Het eerlijke verhaal is dat de personeelsschaarste niet op korte termijn in zijn geheel op te lossen is. Het probleem overstijgt ook grotendeels de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de lokale overheid. Het is daarom goed dat het kabinet met een plan kwam om de arbeidskrapte tegen te gaan.Toch moet ook de gemeente Papendrecht aan de bak. Er zal veel creativiteit nodig zijn om de vacatures in de eigen organisatie te vullen. Werken voor Papendrecht moet aantrekkelijk zijn!

Verder speelt de gemeente een rol in het mobiliseren van onbenut arbeidspotentieel. Er zitten teveel mensen thuis die zouden kunnen en willen werken. Om hen aan de slag te krijgen, zal gemeente intensief moeten samenwerken met onderwijs en werkgevers.

Tot slot zal de gemeente realistisch moeten zijn over de uitvoerbaarheid van taken en ambities. In de Papendrechtse gemeenteraad ging het de afgelopen jaren vaak over de krappe gemeentefinanciën. Om ons huishoudboekje op orde te houden, moeten we als gemeenteraad soms scherpe keuzes maken. Niet alles kan. Mijn verwachting is echter dat vanaf nu het tekort aan personeel een grotere beperking zal zijn om de plannen van de gemeente te realiseren dan een tekort aan geld. In het bestuursakkoord is de zin opgenomen: ‘geen taken zonder knaken’. We hebben geen haast om taken op ons te nemen als die niet gepaard gaan met extra financiering door de Rijksoverheid. Een verstandig principe. Maar misschien moeten we voortaan ook wel de regel gaan hanteren: ‘geen wensen zonder mensen’. Want die kraptecrisis, die gaat nog wel even duren.

Ardjan Boersma